Gwefan llywodraeth y DU

Chwarae rhan ym mywyd eich plentyn

• dylech ganmol a chydnabod cyraeddiadau ac ymdrech eich plentyn
• gwnewch eich plentyn yn falch o wreiddiau'ch teulu
• siaradwch yn amlach gyda'ch plentyn
• byddwch yn rhan o weithgareddau'ch plentyn yn yr ysgol ac ar ôl ysgol, os gallwch
• anogwch eich plentyn i gymryd rhan mewn gweithgareddau ar ôl ysgol
• cymerwch amser i ddod i adnabod ffrindiau'ch plentyn a'u teuluoedd

Helpwch eich plentyn i fyw bywyd cadarnhaol

• byddwch yn ddylanwad da - cofiwch fod plant yn dysgu wrth weld a phrofi pethau gartref
• anogwch arferion astudio a chwarae da
• helpwch nhw i feddwl am beryglon - iddyn nhw'u hunain ac i eraill
• dysgwch nhw sut i ddelio gyda phwysau gan gyfoedion
• dysgwch nhw sut i ddelio gydag anghydfod heb ddefnyddio trais

Disgyblaeth

• gosodwch gyfyngiadau a therfynau
• cadwch at eich rheolau ac osgoi gwahanol safonau - rhowch esiampl dda bob amser
• dysgwch nhw fod gan y pethau a wnânt ganlyniadau, ac y dylent barchu eraill bob amser
• peidiwch â gadael i blant ifanc aros allan yn hwyr neu dreulio llawer o amser ar y strydoedd
• cyfyngwch faint o alcohol sydd ar gael iddynt, ac os byddwch chi'n gadael iddynt yfed, cadwch olwg ar faint y byddant yn ei gael

Cydweithiwch

Cofiwch y gall pobl eraill eich helpu. Mynnwch sgwrs gyda rhieni ffrindiau'ch plentyn. Os ydych chi'n poeni, mwy na thebyg eu bod hwythau'n poeni hefyd, a bydd yna adegau y byddan nhw'n gweld eich plentyn pan na fyddwch chi yno. Drwy gydweithio gallant eich helpu i gadw golwg am yr arwyddion. Ac efallai bod yna aelodau eraill o'r teulu a allai siarad â'ch plentyn am y peryglon?

Os yw'ch plentyn yn rhan o gang yn barod

Bydd angen i chi siarad â'ch plentyn ond gallai hon fod yn sgwrs anodd - efallai y bydd arnynt ofn neu na fyddant yn barod i siarad am y peth. Ond mae hi'n bwysig eu bod yn gwybod eich bod eisiau gwrando arnynt a'u cefnogi. Mae hi hefyd yn bwysig i chi ei gwneud yn eglur bod gan y plentyn ddewis hyd yn oed pan fyddan nhw'n credu nad oes dewis - does dim rhaid iddyn nhw ddilyn y dorf.

Gallwch fynd ati mewn modd mwy effeithiol:

• os arhoswch yn ddigynnwrf a rhesymol, waeth pa mor boenus ydych chi
• os gofynnwch gwestiynau, yn hytrach na chyhuddo neu wneud datganiadau byrbwyll
• os gwrandewch yn ofalus ar beth sydd ganddynt i'w ddweud heb dorri ar eu traws
• os gwnewch eich gorau i ddeall y sefyllfa o'u safbwynt hwy a pham maen nhw wedi ymuno â'r gang
• os holwch nhw beth allwch chi ei wneud i helpu, yn hytrach na dweud wrthynt beth mae'n rhaid iddynt ei wneud
• os esboniwch y peryglon a'r canlyniadau a ddaw o gario, neu'n waeth byth, defnyddio gwn neu gyllell (cofiwch fod nifer o bobl yn cael eu hanafu gan wn neu gyllell oherwydd y defnyddir eu harf eu hunain yn eu herbyn)
• os ceisiwch ddod i gytundeb ar beth i'w wneud nesaf
• os cydweithiwch â nhw i ddod o hyd i rywbeth i'w wneud yn lle bod yn rhan o'r gang

Yn olaf, mae 'na fudiadau cymunedol neu wasanaethau lleol i bobl ifanc a all eich helpu. Gallant gynnig mentora, cyfryngu a ffyrdd eraill o helpu'ch plentyn i adael y gang. Holwch ysgol eich plentyn am y swyddog heddlu ysgolion diogel penodedig neu'r swyddog cymorth cymunedol.

Rhagor o wybodaeth am gangiau

• Gangiau a throseddu mewn gang: y ffeithiau

• Ymwneud â gangiau: cadwch olwg am y rhain

Cysylltiadau defnyddiol

• Plismona Cymdogaeth - dod o hyd i fanylion eich tîm lleol a chael gwybod rhagor am beth maent yn ei wneud yn eich ardal Opens new window

• Dod o hyd i'ch cyngor lleol - cysylltwch â nhw a holwch am grwpiau rhieni lleol, gwasanaethau ieuenctid a rhagor o gymorth lleol

• Cymorth i Ddioddefwyr - elusen genedlaethol sy'n helpu pobl y mae trosedd wedi effeithio arnynt Opens new window