Gwefan llywodraeth y DU

Cefnogaeth a hyfforddiant

Caiff gofalwyr maeth adolygiad blynyddol gan ddarparwyr y gwasanaeth maeth a chânt bob hyfforddiant sydd ei angen arnynt i sicrhau eu bod yn addas i barhau i faethu. Byddant hefyd yn cael gweithiwr/wraig cymdeithasol sy’n eu goruchwylio a fydd yn ymweld â nhw yn gyson i gynnig cyngor a chefnogaeth i ofalwyr maeth a'u teuluoedd.

Safonau ar gyfer gofalwyr maeth

Mae'r Cyngor Datblygu Gweithlu Plant (CWDC) wedi cyhoeddi Safonau Hyfforddi, Cefnogaeth a Datblygu ar gyfer Gofalwyr Maeth. Y bwriad yw cefnogi gofalwyr maeth yn syth ar ôl iddynt gael eu cymeradwyo a thrwy gydol y ddwy flynedd gyntaf o wasanaeth. Mae’r safonau’n ymwneud â phrif feysydd rôl gofalwyr maeth a’r hyn y dylai gofalwyr maeth wybod, deall a gallu gwneud.

Mae’r CWDC hefyd yn cyhoeddi canllaw ar gyfer gofalwyr maeth sy’n cyd-fynd â’r safonau. Mae’r ddwy ddogfen ar gael i’w llwytho i lawr o wefan CWDC.

• Y Cyngor Datblygu Gweithlu Plant (CWDC) Opens new window

Fosterline

Llinell gymorth ddi-dâl yw Fosterline sy’n cael ei redeg gan y Rhwydwaith Maethu. Mae'n darparu gwybodaeth a chyngor i ofalwyr maeth a phobl sy'n ystyried dod yn ofalwyr maeth. Mae rhai o'r pynciau yr ymdrinnir â nhw yn cynnwys:

• honiadau o gamdriniaeth
• budd-daliadau
• hyfforddi
• dadansoddiad o leoliadau maeth
• materion cyfreithiol yn ymwneud â maethu

Mae’r llinell gymorth ar agor rhwng 9.00 am ac 5.00 pm, o ddydd Llun i ddydd Gwener (a than 8.00 pm ar ddydd Mercher). Rhif y llinell gymorth ddi-dâl yw 0800 040 7675.

• Y Rhwydwaith Maethu

Ydy gofalwyr maeth yn cael eu talu?

Dylai pob gofalwr maeth gael lwfans sylfaenol i dalu costau o ofalu am blentyn yn eu cartref. Dangosir cyfraddau’r lwfans sylfaenol cenedlaethol ar gyfer 2010/11 isod:

Cyfraddau’r lwfans sylfaenol cenedlaethol ar gyfer 2011/12 yw:

Cyfraddau’r lwfans maethu sylfaenol cenedlaethol ar gyfer 2012/13 yw:

Y gyfradd sylfaenol gychwynnol yw’r lwfans sylfaenol cenedlaethol. Bydd y lwfans gwirioneddol y bydd gofalwr maeth yn cael yn dibynnu ar nifer o ffactorau, yn arbennig anghenion penodol plentyn unigol. Gall rhai gofalwyr hefyd gael eu talu i gydnabod sgiliau, ymrwymiad neu amser. Gallai'r asiantaethau maethu wneud un taliad i gwrdd â chostau'r ddau o'r rhain.

Ydy gofalwyr maeth yn talu Treth Incwm?

Mae'r rheolau cyfredol yn golygu nad yw llawer o ofalwyr maeth y DU yn talu treth ar yr arian y maent yn ei ennill wrth faethu. Gall gofalwyr maeth gael eu heithrio rhag talu treth ar ran fwyaf o’u hincwm maeth neu’r cyfan, yn dibynnu ar:

• faint o blant maen nhw'n gofalu amdano
• a yw’n flwyddyn dreth lawn
• a oes unrhyw ofalwyr maeth arall yn yr un cartref

Mae eithriad treth sefydlog o hyd at £10,000 y flwyddyn (llai os yw’n gyfnod byrrach) yn cael ei rannu’n gyfartal rhwng unrhyw ofalwyr maeth yn yr un cartref. Wedi hynny, caiff gofalwyr maeth ad-daliad treth am bob wythnos (neu ran o wythnos) y mae plentyn yn eu gofal. Am bob wythnos (neu ran o wythnos) mae plentyn 11 oed neu hŷn gyda nhw, eithriad treth y gofalwr maeth yw £250 y plentyn. Am bob wythnos (neu ran o wythnos) mae plentyn 11 oed neu iau yn eu gofal, yr eithriad treth yw £200 y plentyn.

• Gwybodaeth am ostyngiadau i ofalwyr maeth gan Gyllid a Thollau EM Opens new window

Ydy gofalwyr maeth yn cael pensiwn?

Rhwng mis Ebrill 2003 a mis Ebrill 2010, roedd gan ofalwyr maeth yr hawl i Ddiogelwch Cyfrifoldebau Cartref (HRP), a oedd yn eu helpu i gael Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth. Y rheswm am hyn yw eu bod yn cael llai o gyfle i wneud gwaith cyflogedig tra'u bod yn ofalwyr maeth.

Mae credydau wythnosol i rieni a gofalwyr (gan gynnwys gofalwyr maeth) bellach wedi disodli'r cynllun Diogelwch Cyfrifoldebau Cartref. Bydd y rhain yn cyfri tuag at Bensiwn sylfaenol y Wladwriaeth a Phensiwn ychwanegol y Wladwriaeth. Os byddwch chi'n cyrraedd oed Pensiwn y Wladwriaeth cyn neu ar ôl 6 Ebrill 2010, bydd unrhyw Ddiogelwch Cyfrifoldebau Cartref yr ydych wedi eu cael dros y blynyddoedd yn cael eu cyfnewid yn gredydau.

• Diogelwch Cyfrifoldebau Cartref

Cysylltiadau defnyddiol

• Cysylltiadau rhieni