Gwefan llywodraeth y DU

Ynghylch y newidiadau

Ar 24 Tachwedd 2008 cyflwynwyd newidiadau i Gymhorthdal Incwm ar gyfer rhai rhieni unigol. Unwaith y bydd eich plentyn ieuengaf yn cyrraedd oedran penodol, gall eich hawl i gael Cymhorthdal Incwm ddod i ben os ydych ond yn hawlio oherwydd eich bod yn rhiant unigol.

Yn lle hynny bydd yn rhaid i chi wneud cais am fudd-dal arall, ac os ydych yn gallu, byddwch yn cael ei hannog i chwilio am waith a thâl. Bydd y Ganolfan Byd Gwaith yn rhoi cefnogaeth i chi gyda hyn.

Pwy fydd y newidiadau yn eu heffeithio

Ni fydd y newidiadau hyn yn berthnasol i chi os ydych yn cael Cymhorthdal Incwm am resymau ychwanegol. Er enghraifft os ydych:

• gyda phlant sydd â hawl i’r gyfradd ganol neu’r gyfradd uchaf o’r elfen gofal o Lwfans Byw i’r Anabl
• yn cael Lwfans Gofalwr
• gyda phlentyn maeth yn byw gyda chi

Efallai bod rhesymau eraill pam nad yw’r newidiadau hyn yn berthnasol i chi. Os nad ydych yn sicr, gofynnwch i’ch ymgynghorydd y Ganolfan Byd Gwaith.

• Cysylltu â’r Ganolfan Byd Gwaith

Newidiadau sydd eisoes wedi digwydd

Newidiadau sydd wedi’u cyflwyno’n raddol dros y tair blynedd ddiwethaf:

• o 24 Tachwedd 2008, os oedd eich plentyn ieuengaf yn 12 oed neu’n hŷn, neu wedi bod yn 12 oed y flwyddyn honno, gall eich Cymhorthdal Incwm fod wedi dod i ben yn ystod y flwyddyn honno.
• o 26 Hydref 2009, os oedd eich plentyn ieuengaf yn 10 oed neu’n hŷn, neu wedi bod yn 10 oed y flwyddyn honno, gall eich Cymhorthdal Incwm fod wedi dod i ben yn ystod y flwyddyn honno.
• o 25 Hydref 2010, os oedd plentyn ieuengaf yn saith oed neu’n hŷn, neu wedi bod yn saith oed y flwyddyn honno, gall eich Cymhorthdal Incwm fod wedi dod i ben yn ystod y flwyddyn honno
  

Newidiadau y disgwylir i ddigwydd yn 2012

O Mai 2012, os yw eich plentyn ieuengaf yn bump oed neu’n hŷn, neu’n dod yn bump oed y flwyddyn honno, gall eich Cymhorthdal Incwm ddod i ben yn ystod y flwyddyn honno.

Beth fydd yn digwydd pan fydd eich Cymhorthdal Incwm yn dod i ben

Bydd y Ganolfan Byd Gwaith yn cysylltu â chi cyn y disgwylir i’ch Cymhorthdal Incwm ddod i ben i ddweud wrthych pryd bydd eich taliad olaf yn ddyledus. Bydd y Ganolfan Byd Gwaith hefyd yn eich gwahodd am gyfweliad gydag ymgynghorydd, a fydd yn egluro beth fydd angen i chi ei wneud er mwyn gwneud cais am fudd-dal arall os nad ydych wedi dod o hyd i waith a thâl.

Mae’n bwysig iawn eich bod yn mynd i’r cyfweliad hwn er mwyn i chi allu parhau i gael y budd-daliadau cywir a’r gefnogaeth ariannol os ydych ei angen.

Gwneud cais am fudd-dal fel rhiant unigol

Ni fydd y rhan fwyaf o rieni unigol sydd â phlentyn ieuengaf sy’n saith oed neu’n hŷn, sy’n gwneud cais newydd neu ail-gais, bellach yn gymwys i gael Cymhorthdal Incwm ar y sail eu bod yn rhiant unigol.

O 21 Mai 2012, caiff hwn ei ehangu i’r rhan fwyaf o rieni unigol sydd â phlentyn ieuengaf sy’n bump oed neu’n hŷn.

Budd-daliadau eraill y gallech fod yn gymwys i’w cael

Os nad ydych wedi dod o hyd i waith pan ddaw eich Cymhorthdal Incwm i ben, neu os bydd angen i chi wneud cais newydd fel rhiant unigol, gallwch wneud cais am unai Lwfans Ceisio Gwaith neu Lwfans Cyflogaeth a Chymorth.

Lwfans Ceisio Gwaith yw’r prif fudd-dal ar gyfer pobl ddi-waith . I’w gael mae’n rhaid i chi fod ar gael i weithio ac wrthi’n chwilio am waith. Fel rhiant gyda phlentyn ieuengaf 12 oed neu lai, mae gennych yr hawl i gyfyngu’r oriau rydych ar gael i weithio. Golyga hyn ni fydd disgwyl i chi weithio y tu allan i oriau ysgol arferol eich plentyn. Gall eich ymgynghorydd roi mwy o wybodaeth i chi.

Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yw’r prif fudd-dal ar gyfer pobl nad ydynt yn gallu gweithio oherwydd cyflwr iechyd neu anabledd.

• Lwfans Ceisio Gwaith

• Lwfans Cyflogaeth a Chymorth

• Cysylltu â’r Ganolfan Byd Gwaith

Hawlio credydau treth

Telir Credyd Treth Plant gan Gyllid a Thollau EM ac mae’n disodli’r elfen sy’n berthnasol i blant sydd efallai’n cael ei dalu gyda’ch Cymhorthdal Incwm. I gael Credyd Treth Plant mae’n rhaid cwblhau ffurflen gais. Gall eich ymgynghorydd eich helpu i gwblhau’r ffurflen gywir.

• Credydau treth

Taflen wybodaeth o'r Ganolfan Byd Gwaith

Mae’r Ganolfan Byd Gwaith wedi cynhyrchu taflen ffeithiau sy'n rhoi gwybodaeth i chi am Lwfans Ceisio Gwaith a hyblygrwydd ar gyfer rhieni unigol.

• Download 'Lwfans Ceiso Gwaith a hyblygrwydd ar gyfer rhieni unigol' (PDF, 95K)

• Cymorth gyda ffeiliau PDF