Gwefan llywodraeth y DU

Gwarchodaeth gyfreithiol i adar

Mae dewis y peth gorau i’w wneud yn hanfodol, gan ei bod hi’n anghyfreithlon i niweidio adar yn fwriadol neu eu lladd. Nid oes hawl gennych ddwyn wyau adar, ac mae tarfu, niweidio neu ddinistrio nythod yn erbyn y gyfraith.

Datrys y broblem heb niweidio’r aderyn

Mae amrywiaeth eang o dechnegau ar gyfer delio â'r niwsans sy'n cael ei greu gan adar. Mae hyn yn cynnwys:

• atal sŵn drwy recordiadau o gri'r aderyn
• defnyddio bwgan brain neu fodel o dylluan
• defnyddio rhwydi neu bigau adar - mae hyn yn rhwystro adar rhag glanio neu fynd i ardaloedd lle gwyddys eu bod yn achosi problemau

Defnyddio rhwydi

Enghraifft o ddefnydd da o’r rhwydi yw gyda’r Wylan Benwaig. Mae’r wylan fel arfer yn nythu ar doeau lle gallant fod yn niwsans gyda’u sŵn ac wrth hedfan at bobl. Gall roi rhwydi dros y safle cyn i’r gwylanod ddychwelyd yn y gwanwyn atal y broblem rhag ailgodi.

Adnabod aderyn

Os cewch chi broblemau gydag adar, mae'n werth nodi pa fath o aderyn sy'n achosi'r broblem. Gallai effeithio ar yr hyn y gallech ei wneud ynghylch y broblem. Er enghraifft, mae tarfu ar adar sydd dan warchodaeth arbennig tra eu bod ar y nyth neu gerllaw’r nyth yn anghyfreithlon, felly ni fyddai codi ofn arnynt yn addas.

Dilynwch y dolenni isod er mwyn:

• adnabod aderyn gan ddefnyddio gwefan y Gymdeithas Frenhinol er Gwarchod Adar (RSPB)
• gweld rhestr o adar sydd dan warchodaeth arbennig y gyfraith
  

• Rhestr o luniau adar yn nhrefn y wyddor gan yr RSPB Opens new window

• Rhestr o adar dan warchodaeth arbennig o Ddeddf Bywyd Gwyllt a Chefn Gwlad 1981 (PDF, 304K) Opens new window

• Cymorth gyda ffeiliau PDF

Cymryd camau pellach i ddelio ag adar sy’n niwsans

Ni fydd pob cam y byddwch yn ei gymryd yn ateb hirdymor. Mae’r gyfraith yn cydnabod y gallech gymryd camau mewn rhai amgylchiadau a fyddai fel arfer yn cael ei ystyried yn drosedd (gelwir hyn yn ‘trwyddedu’). Dim ond ar gyfer math arbennig o broblem y cynigir trwyddedau:

• i ddiogelu iechyd a diogelwch y cyhoeddi
• i atal niwed difrifol i gnydau, llysiau a ffrwythau

Cysylltwch â Natural England am wybodaeth ynghylch sefyllfaoedd lle mae trwyddedu’n berthnasol.

• Cyngor gan Natural England Opens new window

Sefydliadau arall a all helpu gyda phroblemau sy’n ymwneud ag adar

Mae’n bosib gall y Gymdeithas Frenhinol er Gwarchod Adar (RSPB) a’r Gymdeithas Frenhinol er Atal Creulondeb i Anifeiliaid (RSPCA) roi cyngor i chi ynghylch sut mae delio gydag adar sy’n niwsans ac adar weddi’u hanafu.

Y Gymdeithas Frenhinol er Gwarchod Adar

Gall yr RSPB gynnig cyngor i chi am adar a chyfreithiau sy’n ymwneud ag adar, ond nid ydynt yn casglu cywion nac adar wedi’u gadael – dylech adael y rheini lle cawsoch hyd iddynt. Dilynwch y ddolen isod i gael gwybod mwy am adar gwyllt a’r gyfraith.

• Adar gwyllt a’r gyfraith Opens new window

Y Gymdeithas Frenhinol er Atal Creulondeb i Anifeiliaid

Gall yr RSPCA neu bractis milfeddygol preifat eich cynghori ynghylch beth i’w wneud gydag adar wedi’u hanafu.

• Y Gymdeithas Frenhinol er Atal Creulondeb i Anifeiliaid Opens new window

Cynghorau lleol

Dim ond rhywfaint o sgôp sydd gan gynghorau lleol i ddelio â phroblemau sy’n ymwneud ag adar gan nad ydyw’n gyfrifoldeb arnyn nhw fel arfer. Mewn rhai amgylchiadau, mae’n bosib y byddant yn gweithredu dan drwydded gyffredinol i leihau colomennod gwyllt neu niferoedd y gwylanod am resymau’n ymwneud ag iechyd cyhoeddus.

• Dod o hyd i'ch cyngor lleol