Gwefan llywodraeth y DU

Lwfansau - beth ydynt

Ni roddir tâl am gyflawni gwasanaeth rheithgor ond fel arfer gallwch hawlio lwfans ar gyfer y canlynol:

• teithio
• cinio a lluniaeth
• colled ariannol (hyd at uchafswm dyddiol)

Os ydych yn gweithio neu'n hawlio budd-daliadau

Rhaid i'ch cyflogwr (neu swyddfa budd-daliadau) gwblhau ffurflen 'Tystysgrif Colli Enillion'. Bydd y ffurflen a'r canllawiau yn y pecyn a gewch unwaith y byddwch wedi cadarnhau eich bod yn gallu cyflawni gwasanaeth rheithgor.

• Amser i ffwrdd i gyflawni gwasanaeth rheithgor (adran cyflogaeth)

• Dod o hyd i swyddfa leol y Ganolfan Byd Gwaith Opens new window

Os ydych yn hunangyflogedig

Os ydych yn hunangyflogedig, rhaid i chi roi tystiolaeth i'r llys i ddangos eich bod yn colli enillion. Gallai hyn fod ar ffurf eich ffurflen dreth ddiwethaf neu lythyr gan eich cyfrifydd yn dangos eich incwm dyddiol gros cyfartalog. Os nad oes gennych dystiolaeth, siaradwch ag aelod o staff y llys ar ddiwrnod cyntaf eich gwasanaeth rheithgor.

Faint o lwfans y gallwch ei hawlio

Mae'r tablau isod yn dangos y lwfans dyddiol mwyaf y gellir ei dalu. Nid oes gan staff y llys yr awdurdod i newid y symiau hyn.

Colli enillion neu fudd-daliadau - a threuliau eraill

Mae 'treuliau eraill' yn cynnwys pethau fel costau gwarchod plant. Gallwch hawlio am fwy nag un math o golled - ar yr amod nad yw'r cyfanswm yn fwy na'r lwfans dyddiol mwyaf. Er enghraifft, os ydych yn gwneud hawliad am golli enillion a gofal plant, ni chaniateir i gyfanswm y ddau fod yn fwy na'r lwfans dyddiol mwyaf.

• Gwasanaeth rheithgor - beth ydyw (gan gynnwys trefnu gofal plant)

Costau teithio a pharcio

Rhaid i chi gael caniatâd gan y llys cyn teithio os byddwch:

• yn bwriadu mynd i'r llys mewn tacsi
• yn defnyddio eich car ac yn talu ffi am barcio

Cynhaliaeth - bwyd a diod

Mae gan rai llysoedd gyfleusterau arlwyo ar gyfer rheithwyr - er enghraifft, ffreutur. Yn dibynnu ar y llys, efallai y gallwch ddefnyddio:

• 'cerdyn call' rhagdaledig
• arian parod os nad oes unrhyw gyfleusterau arlwyo (neu os byddwch yn dewis y dull hwn yn lle hynny) a hawlio'r arian yn ôl ar ddiwedd eich gwasanaeth rheithgor

• Dod o hyd i lys Opens new window

Sut i hawlio lwfans

Dylech wneud eich hawliad ar ddiwedd eich gwasanaeth rheithgor (heb fod yn hwyrach na thri mis ar ôl y gwasanaeth rheithgor). Os bydd hyn yn peri problemau - er enghraifft, nid oes gennych ddigon o arian i deithio - siaradwch ag aelod o staff y llys.

Os yw'r treial yn debygol o bara am gyfnod hir (er enghraifft, sawl mis) gwneir trefniadau arbennig i'ch talu.

Cadw cofnodion o'r hyn rydych yn ei wario

Rhaid i chi gadw cofnodion o'r costau - fel derbynebau tocynnau - a'u hanfon gyda'ch hawliad. Os nad ydych yn siŵr beth y dylid ei gyflwyno gyda'ch ffurflen hawlio, cysylltwch â'r llys.

Sut y cewch eich talu

Ni chewch eich talu mewn arian parod. Bydd y llys fel arfer yn trosglwyddo'r arian yn uniongyrchol i'ch cyfrif banc. Os na fydd hyn yn bosibl, siaradwch ag aelod o staff y llys ar ddiwrnod cyntaf eich gwasanaeth rheithgor.

Pryd y cewch eich talu

Dylech gael eich talu o fewn saith i ddeg diwrnod gwaith ar ôl i chi gyflwyno eich ffurflen hawlio. Dylech aros am o leiaf ddeg diwrnod gwaith cyn cysylltu â'r llys.

• Dod o hyd i lys Opens new window