Gwefan llywodraeth y DU

Dysgu o ddydd i ddydd

P'un ai a ydych gartref, ar y bws, mewn siop neu yn y feddygfa, ceir cyfleoedd di-ri i helpu eich plentyn i ddysgu. Gallwch wneud hyn drwy siarad â hwy a drwy ddarllen gyda'ch gilydd, a cheir ffyrdd hwyliog o feithrin eu sgiliau ysgrifennu hefyd.

Darllen gyda'ch gilydd

Bydd darllen straeon gyda'ch plentyn, hyd yn oed am 10 munud bob dydd, yn helpu i feithrin sgiliau pwysig yn ogystal â hybu diddordeb eich plentyn mewn llyfrau. Mae llyfrau'n ffynhonnell wybodaeth werthfawr i'ch plentyn gan eu bod yn cynnwys geiriau na fyddech o bosib yn eu defnyddio mewn sgwrs o ddydd i ddydd. O'r dechrau un, bydd babanod yn mwynhau gwrando ar straeon ac edrych ar lyfrau.

I helpu eich plentyn i fwynhau darllen hyd ei oes, gallwch wneud y canlynol:

• Mwy o adnoddau i helpu eich plentyn i ddarllen Opens new window

Dysgu am lythrennau

Wrth i blant fynd yn hŷn byddant yn dechrau deall mwy am synau ein hiaith a gallant fwynhau odlau, caneuon a straeon. Dros amser, bydd hyn yn helpu eich plentyn i ddysgu bod gwahanol synau'n ffurfio geiriau. Mewn dim o dro, byddant yn gallu clywed y gwahanol synau hyn mewn geiriau.

Yn raddol, byddant yn dysgu pa sŵn sy'n gysylltiedig â phob llythyren. Byddant yn defnyddio'r wybodaeth hon wrth ddarllen ac ysgrifennu. Er mwyn helpu gyda'r broses ddysgu hon, beth am roi cynnig ar rai o'r pethau hyn:

Datblygu sgiliau gwneud marciau a dechrau ysgrifennu

Bydd eich plentyn yn gweld oedolion o'u cwmpas yn darllen ac yn ysgrifennu a bydd arnynt eisiau gwneud yr un fath â hwy. O'r adeg pan maent yn ifanc bydd plant yn mwynhau arbrofi â gwneud marciau. Gorau po fwyaf o gyfleoedd sydd gan eich plentyn i ddatblygu symudiadau mawr a bach yn eu breichiau, eu dwylo a'u bysedd. Bydd hyn yn ei gwneud yn haws iddynt wneud marciau gydag amrywiol bethau. Gallwch gynorthwyo eich plentyn:

• drwy wneud gweithgareddau fel cloddio, 'paentio' arwynebau yn yr awyr agored gyda dŵr a brws mawr, chwifio sgarff yn yr awyr mewn gwahanol siapiau
• drwy roi'r dillad ar y lein, defnyddio bwrdd pegiau a chodi reis gyda bysedd, a bydd pob un yn helpu eich plentyn i ddysgu sut mae gafael a gwasgu gyda'u bysedd, sy'n angenrheidiol ar gyfer ysgrifennu
• drwy eu helpu i wneud marciau ar bapur gyda'u bysedd, brwsys a chreons
• drwy eu helpu i ysgrifennu labeli, cardiau pen-blwydd a gwahoddiadau

Dechrau Da - mwy o lyfrau i fabanod a phlant bach

Rhaglen genedlaethol yw Dechrau Da, a ariennir gan Cychwyn Cadarn. Ei bwriad yw meithrin hoffter at lyfrau am byth. Mae'n gweithio drwy fudiadau lleol gan roi pecynnau o lyfrau am ddim i fabanod a phlant bach, yn ogystal â chanllawiau ar gyfer rhieni a gofalwyr.

Ceir gwahanol fathau o becynnau Dechrau Da ar gyfer tri grŵp oed gwahanol:

• 0 i 12 mis
  
• 18 i 30 mis
  
• tair oed a hŷn

Holwch yn eich llyfrgell leol i weld a oes cynllun Dechrau Da yn eich ardal chi. Os oes cynllun ar gael, dylai eich babi gael pecyn pan fydd yn cael ei archwiliad iechyd saith i naw mis gan ymwelydd iechyd. Fel arall, cysylltwch â'ch llyfrgell leol.

Os nad oes cynllun ar waith yn eich ardal chi, mae gennych hawl i becyn Dechrau Da am ddim. Cysylltwch â Booktrust, yr elusen sy'n gweinyddu Dechrau Da i gael pecyn.

• Mwy o wybodaeth am Dechrau Da Opens new window

• Cysylltu â Booktrust Opens new window

Mwy o ddolenni defnyddiol

• Cyfnod Sylfaen Blynyddoedd Cynnar (hyd at bump oed)

• Gofalu am blentyn anabl (adran gofalu am rywun)

• Parentchannel.tv (fideos gwybodaeth i rieni) Opens new window

Cysylltiadau defnyddiol

• Cysylltiadau rhieni