Gwefan llywodraeth y DU

Os cewch eich holi am drosedd

Mae gennych hawl i gael cyngor cyfreithiol am ddim (cymorth cyfreithiol) os bydd yr heddlu yn eich holi am drosedd:

• waeth beth yw eich amgylchiadau ariannol - er enghraifft, eich incwm neu'ch cynilion
• hyd yn oed os nad ydych wedi cael eich arestio
• os cewch eich holi yn un o orsafoedd yr heddlu neu'r tu allan iddynt - er enghraifft ar y stryd neu gartref

Os gwnaethoch ddweud nad oeddech am gael cyngor cyfreithiol, gallwch newid eich meddwl ar unrhyw adeg.

• Cael eich stopio, eich holi neu eich arestio gan yr heddlu (yr adran trosedd a chyfiawnder)

• Eich hawliau yng ngorsaf yr heddlu ar ôl cael eich arestio (yr adran trosedd a chyfiawnder)

Sut i gael cyngor cyfreithiol os cewch eich holi neu eich arestio

Ar gyfer troseddau llai difrifol (fel bod yn afreolus) efallai y cynigir cyngor cyfreithiol i chi dros y ffôn gan y Gwasanaeth Amddiffyn Troseddol Uniongyrchol. Mae'r sefydliad hwn yn cynnig cyngor cyfreithiol am ddim ac mae'n annibynnol ar yr heddlu.

Ymhlith y ffyrdd eraill o gael cyngor cyfreithiol mae:

• gofyn am 'gyfreithiwr dyletswyddar d' yr orsaf heddlu - maent ar gael 24 awr y dydd ac yn annibynnol ar yr heddlu
• gofyn am restr yr orsaf o gynghorwyr cyfreithiol a dewis un - mae'r rhain yn annibynnol ar yr heddlu.
• gofyn i'r heddlu gysylltu â chyfreithiwr - er enghraifft, eich un chi

Dim ond cyfreithwyr sydd â 'chontract troseddol' gan y Comisiwn Gwasanaethau Cyfreithiol all eich helpu am ddim. Dylech chi neu'r heddlu gadarnhau hyn gyda'r cyfreithiwr pan gaiff ei ffonio.

Aros am gyngor cyfreithiol

Dim ond mewn achosion difrifol y gall yr heddlu wneud i chi aros am gyngor cyfreithiol, ac yna dim ond os bydd uwch swyddog yn cytuno.

Y cyfnod hiraf y gellir gwneud i chi aros cyn cael cyngor cyfreithiol yw 36 awr ar ôl cyrraedd yn yr orsaf heddlu. Mae hyn yn cynyddu i 48 awr yn achos terfysgaeth a amheuir.

Ar ôl i chi ofyn am gyngor cyfreithiol, fel arfer ni ddylai'r heddlu eich holi nes eich bod wedi cael y cyngor.

• Eich hawliau yng ngorsaf yr heddlu ar ôl cael eich arestio (yr adran trosedd a chyfiawnder)

Os ydych wedi cael eich cyhuddo o drosedd - cael cyngor cyfreithiol

Mae gennych hawl i gael treial teg a dylech bob amser gael cyngor cyfreithiol os ydych wedi cael eich cyhuddo o drosedd.

Mae pob achos yn mynd i'r llys ynadon yn gyntaf.

Caiff achosion difrifol, fel lladrad neu losgi bwriadol, eu trosglwyddo i Lys y Goron ar ôl gwrandawiad mewn llys ynadon.

• Magistrates' courts - what they do (crime and justice section)

• Magistrates' court hearing - what happens (crime and justice section)

• Crown Court - what it does (crime and justice section)

Dod o hyd i gyngor cyfreithiol cyn i chi fynd i'r llys

Dylech gael cyngor cyfreithiol cyn i chi fynd i'r gwrandawiad yn y llys ynadon os yw'n bosibl.

Gallwch barhau i ddefnyddio'r un cynghorydd cyfreithiol a roddodd gyngor i chi yn yr orsaf heddlu os hoffech wneud hynny.

Help gyda chostau eich amddiffyniad - 'Cynrychiolaeth'

Efallai y byddwch yn gymwys i gael 'Cynrychiolaeth'. Mae hwn yn fath o gymorth cyfreithiol sy'n talu am gyfreithiwr i baratoi eich amddiffyniad a'ch cynrychioli yn y llys. Bydd hefyd yn eich helpu gyda materion fel mechnïaeth (lle gallwch gael eich rhyddhau cyn eich treial).

I fod yn gymwys i gael Cynrychiolaeth, bydd angen i'ch achos fodloni'r prawf 'Budd Cyfiawnder' a bydd angen i chi fodloni amodau ariannol penodol.

• Cymorth cyfreithiol a chynrychiolaeth yn y llys os cewch eich cyhuddo o drosedd

Dod o hyd i gyfreithiwr neu fargyfreithiwr

Gallwch ddod o hyd i gyfreithiwr yng Nghymru a Lloegr gan ddefnyddio adnodd 'Dod o hyd i gyfreithiwr' Cymdeithas y Cyfreithwyr.

Os yw eich achos yn fwy cymhleth neu ddifrifol, efallai y bydd angen bargyfreithiwr arnoch a all eich cynrychioli yn y llys. Os oes gennych gyfreithiwr, bydd fel arfer yn awgrymu bargyfreithwyr addas i chi. Gallwch hefyd ddod o hyd i fargyfreithiwr gan ddefnyddio Cyfeiriadur Mynediad Cyhoeddus Cyngor y Bar.

• Dod o hyd i gyfreithiwr - Cymdeithas y Cyfreithwyr Opens new window

• Dod o hyd i fargyfreithiwr - Cyngor y Bar Opens new window

Dod o hyd i gyfreithiwr sy'n gwneud gwaith 'pro bono'

Mae rhai bargyfreithwyr a chyfreithwyr yn gwirfoddoli i ddelio ag achosion am ddim. Gelwir hyn yn waith 'pro bono', sy'n golygu 'er lles y cyhoedd'. Fel arfer dim ond os na allwch fforddio i dalu am gynrychiolaeth ac na allwch gael cymorth cyfreithiol y byddant yn gwneud hyn.

Er mwyn dod o hyd i gyfreithiwr neu fargyfreithiwr sy'n gwneud gwaith pro bono, rhaid i chi fynd drwy asiantaeth gynghori, fel Cyngor ar Bopeth neu Ganolfan y Gyfraith.

• Dod o hyd i’ch swyddfa Canolfan Cyngor ar Bopeth lleol Opens new window

• Dod o hyd i'ch Canolfan Cyfraith lleol Opens new window

Help a chyngor yn Gymraeg

Gallwch gael gwybodaeth am ddelio â'ch problemau cyfreithiol yn Gymraeg drwy ddilyn y ddolen isod.

• Gwybodaeth am yr heddlu a throsedd – Cyngor Cyfreithiol Cymunedol (Welsh) Opens new window