Gwefan llywodraeth y DU

Nodwch fod gan y wefan hon system allweddumynediad llywodraeth y DU

Gwasanaethau cyhoeddus i gyd yn un lle

Trefn llywio pennaf

Dydd Iau, 4 Hydref 2012

Y cartref a’r gymuned - Nodwch, os gwelwch yn dda, na ddiweddarir yr adran hon bellach

Y cartref a’r gymuned

Tenantiaethau cyngor cyflwyniadol

Mae llawer o gynghorau yn cynnig yr hyn a elwir yn 'denantiaeth gyflwyniadol'. Tenantiaeth 12 mis ar brawf yw hwn. Ar ôl y cyfnod prawf gall tenantiaid gael tenantiaeth ddiogel, ar yr amod eu bod yn bodloni amodau eu cytundeb tenantiaeth.

Ydych chi'n denant cyflwyniadol?

Os yw eich cyngor yn rhedeg cynllun tenantiaeth gyflwyniadol (nid yw pob cyngor yn rhedeg y cynllun) rydych chi fwy na thebyg yn denant cyflwyniadol os ydych yn bodloni'r holl amodau canlynol:

  • mae'r cyngor wedi rhoi tw i chi o'i restr aros, ac
  • roedd eich tenantiaeth wedi dechrau lai na blwyddyn yn ôl, ac
  • nid ydych yn byw mewn llety sy'n dod gyda'ch swydd.

Mae'n bwysig gwybod na all eich cyngor wahaniaethu rhwng pobl drwy roi tenantiaethau cyflwyniadol i rai ac nid i eraill. Os oes gan eich cyngor gynllun tenantiaeth gyflwyniadol, rhaid i'r cyngor roi'r cynllun ar waith ar gyfer pob tenant newydd.

Beth yw'r gwahaniaeth rhwng tenantiaeth gyflwyniadol a thenantiaeth ddiogel?

Mae tenantiaeth cyngor gyflwyniadol yn rhoi fwy neu lai yr un hawliau i chi ag y mae tenantiaeth cyngor ddiogel, ond gallwch gael eich troi allan o'ch cartref yn haws os ydych yn denant cyflwyniadol. Ar ben hynny, ni all tenantiaid cyflwyniadol wneud y canlynol:

  • cyfnewid eu tenantiaeth gydag unrhyw denant arall
  • trosglwyddo'r denantiaeth, oni bai bod llys yn gorchymyn iddynt wneud hynny neu dan amgylchiadau anarferol iawn eraill
  • manteisio ar y cynllun hawl i brynu (fodd bynnag, gall cyfnod y denantiaeth gyflwyniadol gyfri tuag at y cynllun hawl i brynu)
  • cynnig llety i rywun arall neu isosod y cyfan neu ran o'r eiddo, na
  • gwneud gwelliannau i'r adeilad heb ganiatâd y Cyngor

Pa hawliau sydd gennych fel tenant cyflwyniadol?

Fel tenant cyflwyniadol, bydd gennych yr hawliau canlynol:

  • cael gwybodaeth am denantiaethau cyflwyniadol a dyletswyddau'r cyngor i wneud atgyweiriadau; a
  • bod yn rhan o'r broses ymgynghori ar faterion tai a chael y wybodaeth ddiweddaraf am unrhyw newidiadau fydd yn effeithio ar denantiaethau cyflwyniadol

Beth sy'n rhaid i mi ei wneud fel tenant cyflwyniadol?

Fel tenant cyflwyniadol rhaid i chi wneud y canlynol:

  • talu'r rhent wythnosol
  • cadw'r eiddo'n lân ac mewn cyflwr da
  • parchu'r cymdogion a pheidio ag achosi niwsans
  • gwneud yn siŵr nad yw'r sawl sy'n byw yn yr eiddo neu sy'n ymweld â chi yn achosi niwsans
  • cadw'r ardd yn daclus ac mewn cyflwr da
  • caniatáu i weithwyr y cyngor ddod i mewn i'r eiddo i archwilio'r tŷ a gwneud atgyweiriadau, a
  • rhoi rhybudd o bedair wythnos i'r cyngor eich bod yn dymuno dod â'r denantiaeth gyflwyniadol i ben.

Mae gan denant cyflwyniadol gyfrifoldebau eraill a bydd landlord y cyngor yn egluro'r rheiny cyn i chi lofnodi'r cytundeb tenantiaeth.

Beth sy'n digwydd os yw tenant cyflwyniadol yn torri'r cytundeb tenantiaeth?

Os yw tenant cyflwyniadol yn torri'r cytundeb tenantiaeth yna mae'n bosib y cânt eu troi allan o'r tw. Dyma rai sefyllfaoedd enghreifftiol lle gallai'r cyngor ddod â thenantiaeth gyflwyniadol i ben:

  • mae'r tenant yn methu â thalu'r rhent wythnosol, neu'n talu'r rhent yn hwyr yn gyson
  • mae'r tenant yn bod yn boen neu'n achosi niwsans neu'n gadael i ymwelwyr ymddwyn fel hyn
  • mae'r tenant yn symud allan ac yn gosod yr eiddo i rywun arall

Bydd swyddog tai o'r cyngor yn ymweld â'r tenant yn y lle cyntaf i drafod y mater a cheisio datrys unrhyw broblemau. Ond, os yw'r tenant wedi torri unrhyw rai o amodau'r cytundeb tenantiaeth, mae'n bosib y cyhoeddir rhybudd o achos meddiannu. Bydd y rhybudd hwn yn dweud wrth y tenant bod y cyngor yn gofyn am orchymyn meddiannu ar unwaith.

Nid oes rhaid i'r cyngor brofi rheswm cyfreithiol yn y llys er mwyn gwneud cais i feddiannu, ond rhaid iddynt ddilyn y drefn gywir. Dan yr amgylchiadau hyn, mae'n bwysig cofio bod y drefn gywir yn rhoi hawl statudol i'r tenant wneud cais i adolygu penderfyniad y cyngor i geisio meddiannu.

Bydd ffurflen i ofyn am adolygiad o'r penderfyniad wedi'i chynnwys yn y rhybudd o achos meddiannu.

Pryd fyddwch chi'n cael tenantiaeth ddiogel?

Mae'n bosib y cewch denantiaeth ddiogel 12 mis o'r dyddiad y dechreuwyd y denantiaeth neu o'r dyddiad y symudoch i mewn - pa un bynnag yw'r diweddaraf. Fel arfer, byddwch yn cael tenantiaeth ddiogel yn awtomatig ar ôl i'r flwyddyn gyntaf ddod i ben, ar yr amod nad yw'r cyngor wedi:

  • dechrau camau i'ch troi allan o'r tŷ yn ystod y cyfnod 12 mis, neu
  • wedi penderfynu ymestyn eich tenantiaeth gyflwyniadol am chwe mis arall (gall cyngor ddewis gwneud hyn o fis Mehefin 2007)

Os ydych chi wedi treulio amser fel tenant cyflwyniadol mewn eiddo arall cyn i'ch tenantiaeth gyfredol ddechrau, yna dylai'r cyfnod a dreulioch yno gyfri tuag at y 12 mis. Er enghraifft, os oeddech wedi byw yn eich cartref blaenorol am chwe mis, dim ond am chwe mis arall y bydd rhaid i chi fod yn denant cyflwyniadol yn eich cartref newydd.

Os oeddech wedi byw yno am dros flwyddyn, yna dylech chi gael tenantiaeth ddiogel yn syth bin. Mae'r un peth yn wir os oedd gennych denantiaeth gychwynnol gyda chymdeithas dai yn syth cyn y cawsoch denantiaeth gan y cyngor.

Os oes gennych gyd-denantiaeth, bydd y cyfnod prawf yn dod i ben cyn gynted ag y bydd un o'r cyd-denantiaid wedi cwblhau'r cyfnod prawf.

Yn yr adran hon...

Allweddumynediad llywodraeth y DU