Gwefan llywodraeth y DU

• Download fersiwn Windows Media Video oddi ar y we (WMV, 20757K)

• Download fersiwn QuickTime oddi ar y we (MOV, 36003K)

Paratoi ar gyfer y gwrandawiad

Os ydych chi’n mynd i’r llys ar gyfer gwrandawiad adfeddiannu, sicrhewch eich bod chi'n barod. Gallwch chi gael cymorth gan gynghorydd, neu ewch i weld a ydych chi’n gymwys ar gyfer cymorth cyfreithiol rhad ac am ddim. Yma, cewch wybod pa gwestiynau y mae'n bosib y gofynnir i chi.

• Paratoi ar gyfer y gwrandawiad

Fersiwn testun

Golygfa: Mae’r diffynnydd (yr unigolyn y mae’r benthyciwr morgais neu’r landlord yn mynd â hi i’r llys) mewn ystafell. Mae’n eistedd gyferbyn â dyn. Mae arwydd ar y wal y tu ôl iddynt yn dweud ‘Cynghorydd Tai’.

Llefarydd: Os ydych chi’n ddiffynnydd mewn hawliad meddiannu mae’n bwysig iawn eich bod chi’n ceisio cymorth a chyngor ar unwaith gan gynghorydd cyfreithiol neu asiantaeth gynghori. Rydych chi’n cael mynd â chynghorydd neu gynrychiolydd cyfreithiol gyda chi i’r gwrandawiad.

Golygfa: Mae’r olygfa mewn ystafell aros lle mae diffynnydd trwsiadus yn cyrraedd gan gario swp bach o bapurau. Mae’n siarad â’r tywysydd.

Diffynnydd: Fy enw i yw Mrs Jones. Rwyf fi yma ar gyfer gwrandawiad llys y prynhawn yma.

Tywysydd: O ie. Faint o’r gloch, os gwelwch yn dda?

Llefarydd: Hyd yn oed os nad ydych chi wedi llwyddo i gael cyngor cyfreithiol, mae dal yn eithriadol bwysig eich bod yn mynd i'r gwrandawiad llys ar y diwrnod penodedig. Mae mynd i'r gwrandawiad yn golygu y gallwch chi ddweud wrth y barnwr beth sydd wedi eich arwain at y sefyllfa hon, a rhoi gwybod am unrhyw amgylchiadau y dylai’r barnwr fod yn ymwybodol ohonynt. Gallwch esbonio pam rydych chi’n credu y dylech gael cadw eich cartref neu aros yn y tŷ. Os nad ydych chi’n mynd i’r gwrandawiad, rydych chi’n debygol iawn o golli’ch cartref.

Golygfa: Caiff delwedd o dŷ yng nghefn gwlad ei dilyn gan olygfa’n dangos cynrychiolydd yr hawlydd (yr unigolyn sy’n cynrychioli’r landlord neu’r benthyciwr morgais) a’r diffynnydd yn trafod y papurau wrth eistedd yn yr ystafell aros.

Llefarydd: Nid yw fyth yn rhy hwyr i geisio dod i gytundeb â chynrychiolydd yr hawlydd ynglŷn â thalu ôl-ddyledion. Gallwch chi siarad â’r cynrychiolydd y tu allan i’r llys cyn y gwrandawiad. Os ydych chi’n dod i gytundeb dylech roi gwybod i’r llys.

Golygfa: Y tu mewn i’r ystafell aros, mae cynrychiolydd yr hawlydd a’r diffynnydd yn ysgwyd llaw. Y tu mewn i siambrau’r barnwr, mae cynrychiolydd yr hawlydd, y diffynnydd a’r barnwr yn eistedd wrth fwrdd.

Llefarydd: Mae gwrandawiadau meddiannu fel arfer yn digwydd yn siambrau'r barnwr - mae'n bosib y bydd yn edrych fel ystafell gyfarfod neu swyddfa gyffredin. Er hynny, llys barn ydyw, a bydd barnwr yn cynnal yr achos. Bydd y barnwr fel arfer yn gwisgo siwt a dylech ei alw yn Syr neu Madam.

Golygfa: Mae’r barnwr yn rhoi sbectol ymlaen ac mae’r geiriau ‘Syr' a 'Madam' yn ymddangos ar y sgrin. Mae’r barnwr yn sefyll yn barod i siarad.

Barnwr: Yn gyntaf, byddaf yn gofyn i’r hawlydd siarad a rhoi gwybod am unrhyw resymau a thystiolaeth sy’n cefnogi ei achos.

Llefarydd: Fel arfer, caiff y gwrandawiad ei recordio gan ddefnyddio recordydd tâp. Mae’n bosib y bydd y barnwr yn esbonio sut y mae'n bwriadu cynnal y gwrandawiad. Bydd disgwyl i bob parti yn y gwrandawiad ymddwyn yn gwrtais a pheidio â thorri ar draws pan fo’r barnwr neu’r parti arall yn siarad. Os nad oes gennych chi gynrychiolaeth ac os nad ydych chi’n deall unrhyw agwedd ar y gwrandawiad, gallwch ofyn yn gwrtais i’r barnwr ei esbonio i chi.

Golygfa: Mae’r barnwr yn rhoi recordydd tâp ymlaen. Mae’r diffynnydd yn pwyntio at gynrychiolydd yr hawlydd sy’n eistedd gyferbyn â hi wrth y bwrdd.

Llefarydd: Bydd cynrychiolydd yr hawlydd fel arfer yn esbonio pam ei fod yn credu y dylai gorchymyn meddiannu gael ei wneud o’u plaid nhw.

Golygfa: Mae cynrychiolydd yr hawlydd yn codi ei bapurau ac yn siarad â’r barnwr.

Cynrychiolydd yr hawlydd: Syr, mae’r diffynnydd yn gyson wedi (mae ei lais yn pylu).

Golygfa: Mae’r barnwr yn eistedd, yn gwrando ar gynrychiolydd yr hawlydd. Mae cynrychiolydd yr hawlydd a’r diffynnydd hefyd yn eistedd wrth y bwrdd.

Llefarydd: Bydd y barnwr yna’n rhoi’r cyfle i chi esbonio beth sydd wedi digwydd ac unrhyw reswm pam na ddylai’r gorchymyn meddiannu gael ei wneud. Drwy fynd i’r gwrandawiad, gallwch esbonio pam rydych chi’n credu y dylech chi gael cadw eich cartref neu aros yn y tŷ.

Diffynnydd: Syr, fel y gwelwch chi, bu gostyngiad sylweddol ar fy incwm. (Mae ei llais yn pylu).

Golygfa: Mae’r diffynnydd yn eistedd wrth y bwrdd, yn agor ffeil ac yn rhoi papurau sy'n cynnwys cyfriflenni banc, slipiau cyflog a derbynebau ar y bwrdd o flaen y barnwr.

Llefarydd: Gallwch ddarparu gwybodaeth i’r barnwr am eich amgylchiadau ariannol a phersonol, yn ogystal â dangos tystiolaeth sy’n cynnwys, o bosib, copïau o gyfriflenni banc, cytundebau morgais neu denantiaeth, manylion o ddyledion neu unrhyw dystiolaeth arall sy’n ymwneud â’ch achos. Os nad ydych chi’n deall unrhyw beth yn y gwrandawiad, dylech ofyn yn gwrtais i’r barnwr ei esbonio i chi.

Paratoi ar gyfer y gwrandawiad

Os ydych chi’n mynd i’r llys ar gyfer gwrandawiad adfeddiannu, sicrhewch eich bod chi'n barod. Gallwch chi gael cymorth gan gynghorydd, neu ewch i weld a ydych chi’n gymwys ar gyfer cymorth cyfreithiol rhad ac am ddim. Yma, cewch wybod pa gwestiynau y mae'n bosib y gofynnir i chi.

• Paratoi ar gyfer y gwrandawiad